Arkadaşlar, A4 formundaki bu oyununu, biraz daha günü kurtarmak amaçlı yaptım... Oyun taşı olarak PDF dosyasındaki yuvarlak şekiller kesilerek kullanılabilir. Veya taş olarak kullanmak için öğrencilerin evlerinden düğme vs. getirmesi istenebilir. Neden böyle bir şey yaptın Mürsel hocam diyenler varsa nedenini "Satranç" Oyunu A4 Kağıdında adlı blog yazımda okuyabilirsiniz. Hatalı veya geliştirilmesi gerekli dediğiniz kısımlar varsa bana özelden mesaj atabilir veya yorumlara yazabilirsiniz.
_02.jpg)
_01.jpg)
Birçok farklı çeşidi olan dama oyununun ülkemizde en bilinen üç versiyonu Klasik dama (Çapraz dama), Türk daması ve Çin damasıdır. Bu blog yazımda Çapraz damayı inceleyeceğiz. 10x10 uluslararası çapraz dama kuralları, Türk daması kurallarına göre farklılık göstermektedir. O kuralları hep birlikte görelim:
- 10x10 Uluslararası Çapraz damada, 20’si beyaz, 20’si siyah olmak üzere toplam 40 taş bulunur.
- Çapraz dama oyun alanı, adından da anlaşılacağı gibi 10x10 tahta üzerinde oynanmaktadır.
- Yatay ve dikeylerin kesişimlerinden 100 adet kare meydana gelir.
- 100 adet karenin 50 tanesi açık renkli, 50 tanesi ise koyu renklidir.
- Taşlar sadece koyu renkli karelere yerleştirilir.
- Taşlar oyun boyunca sadece koyu renkli karelerde hareket edebilir.
- Tahtanın sol alt köşesine beyaz kare gelecek şekilde, tahta üzerine taşlar dizilir.
- Bu diziliş sonrasında oyun, beyaz (açık renk) taşların hamle yapması ile başlar.
- Çapraz dama tahtasında iki taş bulunur. Biri yoz, diğeri de dama taşıdır.
- Dama taşının farklı kaynaklarda kral taş, vezir taş olarak da adlandırıldığını görebilirsiniz.
- Oyun başlangıcında bütün taşlar yoz taştır.
- Yoz taşlar, sağ veya sol çaprazlarındaki karelerden birine sadece bir kare ilerleyebilirler. Hiçbir yönde asla düz hareket edemezler.
- Yoz taşlar, normal hamlelerinde geriye doğru hareket edemezken, rakip taşı aldıkları hamlelerde geriye doğru hareket edebilmektedir.
- Yoz taş sağ veya sol çaprazında bulunan taşı üzerinden atlamak koşuluyla alabilir.
- Yoz taşın rakip taşın üzerinden atlayabilmesi için hamle yaptığı yönde üzerinden atladığı taşın bitişik çaprazındaki karenin mutlaka boş olması gerekir.
- Yol üzerinde kendi renklerinden bir taş varsa bu yol, o taş çekilene kadar kapalıdır.
- Taş alma hamlesi sonrasında yeni bir taş alma pozisyonu doğuyorsa hamle devam eder.
- Eğer geri yönde alınabilecek bir taş bulunuyorsa sadece taş alma amacıyla geriye yönlü hamle yapılabilir.
- Eğer taşlardan biri tahtanın karşı tarafına ulaşırsa üzerine bir tane taş daha konarak bir "dama" elde edilir.
- Dama, normal taşların aksine çaprazlar üzerinde her hamlede birden fazla kare kat ederek hareket edebilir, normal taş gibi tahtadan uzaklaştırılabilir.
- Hamle sırası kendisinde olan oyuncunun birden fazla yerden taş alma imkanı varsa hangi hamleyi yapacağı oyuncunun tercihine bırakılmıştır.
- Türk Damasında olduğu gibi Çapraz dama da, taş yeme zorunluluğu bulunmaktadır fakat çok olan yerdeki hamleyi yapma zorunluluğu yoktur.
- Çapraz damada birden fazla taş alma imkanı olan bir pozisyonda oyuncu, dilediği şekilde oynama hakkına sahiptir.
- Taşlar, rakip taşların üzerinden atlayınca, üzerinden atlanılan taşlar alınarak oyun dışına alınır. Buna taş yeme de denir.
- Oyundaki hedef, rakibin elindeki tüm taşların alınmasıdır. Rakibin tüm taşlarını alan oyuncu, oyunu kazanmaktadır.
- Her iki tarafından rakibin tüm taşlarını tahtadan uzaklaştırma şansı bulunmadığı durumlarda ise beraberlik olur.
10X10 Çapraz Dama Uzaktan Eğitim linkine tıklayarak, Dama Federasyonu resmi sitesinden, oyun hakkında çok daha fazla detaya ulaşabilirsiniz.
Damanın Faydaları
- Hızlı ve doğru düşünmeye alıştırır, olaylara doğru yorumlarla yaklaşabilme yeteneği kazandırır.
- Dikkati bir konuda yoğunlaştırma alışkanlığı sağlar.
- Kendine güven duygusu aşılar ve geliştirir.
- Bireysel güç ve yetenekleri açığa çıkarmaya yardımcı olur.
- Konulara şüpheci yaklaşımı benimsetir.
- Çok yönlü ve diyalektik düşünmeyi geliştirir.
- Kişileri düşünen, araştıran yargılayan bireyler haline getirir ve yaratıcılıklarını geliştirir.
- Başarıya sistemli ve disiplinli bir çalışma ile ulaşılabileceğinin kavranmasını sağlar.
- Kurallara uymayı, dostça yarışmayı, kaybetmeyi kabullenmeyi, kazananı kutlamayı öğretir.
Yazar: Mürsel EREN
Kaynaklar:
- https://damafederasyonu.org.tr/10x10-capraz-dama-uzaktan-egitim/
- https://en.wikipedia.org/wiki/International_draughts
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Dama
#ÇaprazDama #Dama #zeka #zekaoyunları #teknolojivetasarım #teknolojitasarım #teknolojitasarimci
